Mondros Ateşkes Antlaşması ‘nın imzalanması İstanbul halkının moral bulmasına yol açan olumlu bir hava estirmiş, ancak bu durum fazla uzun sürmemiştir.
Kömür sorunu nedeniyle kamu hizmetleri aksamış, iaşe (beslenme) sorunu yüzünden halk sağlığı tehdit altına girmiştir.
Osmanlı kâğıt parası yabancı para karşısında değer kaybetmiştir.
İtilaf kuvvetlerinin koruması ile cesaret bulan Rum azınlığın İstanbul ve çevresinde iç güvenliği bozan eylemleri yüzünden asayiş sorunu başgöstermiştir.
Artan yangınlar ve kente yönelik göçler, mesken sorununa yol açmıştır.
Salgın hastalıklar ateşkesten sonra da etkisini sürdürmüştür.
İtilaf yetkililerinin kendilerine ait yapıların iadesini istemeleri üzerine, eğitim kurumu olarak kullanılan bu yapılar boşaltılmış, İstanbul’da eğitime bir süre ara verilmiştir.
Basına sansür uygulaması yeniden başlamıştır.
Başkent İstanbul’da ekonomik, sosyal ve kültürel alanda yaşanan sorunlar karşısında mevcut yönetim çözüm üretmede ve uygulamada başarılı olamamıştır. Üstelik siyasal alanda akıp giden olaylar, şehir halkının bir çeşit tutsak hayatı sürmesine yol açmıştır. Artık İstanbul’da yaşam denilecek ne varsa Türklük havasından çıkmıştır.
İstanbul halkının karamsarlığa ve ümitsizliğe sürüklendiği bu günlerde İstanbul’a gelen Mustafa Kemal Paşa’ya göre, bir yurtsever için daima vatana hizmet fırsatı vardır. Mustafa Kemal Paşa bu kriz döneminde kendisinin de içinde bulunacağı bir hükümetin kurulması amacıyla girişimlerde bulunmuş, ancak bu çabaları sonuç vermemiştir.
İstanbul her anlamda işgal altındadır.
Mustafa Kemal Paşa, uygun bir zaman ve fırsat kollayarak Anadolu’ya geçme ve felâketi ulusa haber verme kararını almıştır. Nitekim bu fırsat, İstanbul Hükümeti tarafından kendisine verilen IX.Ordu Müfettişliği olarak karşısına çıkmıştır. Mustafa Kemal Paşa kendisine verilen görevi kapsayan yönerge ile fakat kafasında belirlemiş olduğu hedefi taşıyarak İstanbul’dan ayrılmış ve Samsun’a ulaştığında Ulusal Savaşım artık başlamıştır.
Atatürk’ü Anma ve Gençlik ve Spor Bayramı Kutlu Olsun.
Mürşidin DEMİRCAN
Skyrunning Spor Kulübü Derneği Başkanı
Kaynak:
Erdöl, N. (2003). Mondros`tan Samsun`a İstanbul`un ekonomik, sosyal kültürel durumu ve Mustafa Kemal Paşa (30 Ekim 1918-19 Mayıs 1919). Doktora Tezi. İstanbul Üniversitesi Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Enstitüsü, Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Anabilim Dalı.